De kans op een overgangsakkoord dat voldoende tijd zou geven voor een soepele echtscheidingsprocedure van de Britten en Europa is heel klein geworden. Afspraken moeten vóór het einde van het jaar door het Britse parlement worden goedgekeurd en daarvoor lijkt de Ierse grenskwestie te complex. Het Goede Vrijdag-akkoord staat een harde grens tussen Ierland en Noord-Ierland niet toe, maar die grens zou wel de buitengrens tussen het VK en de EU moeten worden.

Onder Britse politici verschillen de meningen sterk over wat voor soort Brexit het beste zou zijn: een harde of een zachte. Een zachte Brexit stuit op felle tegenstand van de aanhangers van een harde Brexit in de conservatieve partij en zelfs binnen de Britse regering lopen de meningen sterk uiteen. Daarom is er, naast de vraag of Theresa May en de EU het eens kunnen worden, ook onzekerheid over of een akkoord wel door het Britse parlement zal worden goedgekeurd.

Volgens Pieter Jansen, Senior Strategist Multi Asset bij NN Investment Partners (NNIP), zijn er drie mogelijke scenario’s.

Scenario 1: Geen akkoord (‘No deal’, volgens Jansen is hierop een kans van 20 procent)
In dit scenario kunnen de Britse regering en de EU het niet eens worden of komt het akkoord niet door het Britse parlement. Het uitblijven van een akkoord zal zorgen voor chaos en naar verwachting ook voor nieuwe Britse verkiezingen. Als er helemaal geen akkoord komt, dan krijgen we een combinatie van een negatieve vertrouwensschok en een plotse onverwachte toename van handelsbeperkingen. In dit scenario verwacht NNIP een stevige daling van het Britse pond tegen de valuta’s van alle handelspartners, een scherpe groeidaling waardoor de Britse economie in een recessie kan belanden en een toename van de inflatie door stijgende importkosten.

De Bank of England zal reageren met renteverlagingen om de recessie te verzachten. Het VK wordt het hardst getroffen maar er zijn ook negatieve economische effecten voor de EU en vooral de landen die naar het VK exporteren. De gevolgen voor Britse beleggingen zullen het grootst zijn, waarschijnlijk alle Britse aandelensectoren worden geraakt.
Dit scenario is gezien de ingewikkelde politieke situatie niet uit te sluiten, maar een No Deal-scenario kent eigenlijk alleen maar verliezers, zowel in het VK als in de EU.

Scenario 2: Zachte Brexit (een kans van 40 procent)
Dit scenario heeft economisch gezien volgens NNIP de minste impact. Het VK houdt dan waarschijnlijk toegang tot (een groot deel van) de interne markt en dit is het minst verstorend voor de handel. In dit scenario zijn er waarschijnlijk ook geen (strenge) grenscontroles nodig tussen Noord-Ierland en Ierland. Het zal lastig zijn om zo’n akkoord door het Britse parlement te krijgen, want het zal worden tegengewerkt door voorstanders van een harde Brexit. Premier May heeft in dit geval steun nodig van enkele Labour-leden. Het kan ook haar positie als premier onder druk zetten. Maar als het May lukt kan er een opluchtingsrally ontstaan, vooral op de Britse markten. Het Britse pond zou dan weer wat van de verliezen sinds het referendum kunnen goedmaken en de Bank of England kan de rente blijven verhogen, waardoor de yields op Britse staatsobligaties zullen oplopen.

Scenario 3: Harde Brexit (een kans van 40 procent)
In zekere zin is dit scenario volgens NNIP niet zo heel anders dan scenario 1. Een belangrijk verschil is dat de Brexit in dit geval volgt op een akkoord met de EU dat gewoon door het Britse parlement is goedgekeurd. Dit betekent dat de effecten veel minder abrupt zullen zijn. Het blijft echter lastig om een akkoord voor een harde Brexit door het parlement te loodsen. Een harde Brexit betekent dat er een harde grens komt tussen het VK en de EU en dit gaat regelrecht in tegen het Goede Vrijdag-akkoord. Bij een harde Brexit maakt het VK geen deel meer uit van de interne markt, zodat goederen moeten worden gecontroleerd voordat ze de grens overgaan. Premier May zal voor een harde grens, of tussen Ierland en Noord-Ierland of tussen Noord-Ierland en de rest van het VK, geen steun krijgen van de Noord-Ierse partner DUP. En als de steun van de DUP wegvalt, kan dat alleen al leiden tot de val van de regering en dus nieuwe verkiezingen.

Economisch gezien zal een harde Brexit gevolgen hebben voor de handel en de potentiële groei (vooral in het VK en in beperkte mate voor de Britse handelspartners). Het zou kunnen leiden tot een beperkte groeivertraging in het VK. Dit scenario is volgens NNIP al deels in de beurskoersen verwerkt en NNIP verwacht niet dat het zal leiden tot een scherpe reactie op de financiële markten. Het pond zal waarschijnlijk iets in waarde dalen en de Bank of England zal de rente vermoedelijk een tijdje niet verhogen of weer iets verlagen als de economische omstandigheden in het VK verslechteren. De gevolgen voor de wereldwijde markten is in dit scenario beperkt, waarbij volgens NNIP de Britse multinationals het beter zullen doen dan de op het binnenland gerichte bedrijven.